Call of Duty: Black Ops

Recensie

Gepost door Marijn van Herpt op 24 november 2010

Nieuwe-mediakenner. Draagt tijdens het gamen liefst alleen een handdoek.

Heb je één van de vorige drie delen uit de Call of Duty-reeks gespeeld, dan ken je het recept van Black Ops. Helaas spreekt dat niet in het voordeel van de game. Treyarch heeft zó krampachtig vastgehouden aan de succesformule van de eerste Modern Warfare, dat de game amper verrassingen met zich meebrengt en nog maar weinig indruk maakt. En Activision’s melk? Die is ondertussen zuur.

Dwingende lineariteit

De plusminus vijf uur durende solocampagne is precies wat je ervan verwacht. Je bekijkt het merendeel van het (incoherente) verhaal door de ogen van Alex Mason, een geharde veteraan die zittend op een elektrische stoel door mysterieuze mannen wordt ondervraagd. Zij vragen naar zijn verleden; jij speelt zijn herinneringen. Dit pientere flashbacksysteem stond Treyarch toe om de actie op willekeurige momenten in het verhaal te verhuizen naar de meest explosieve locaties op de wereld.

Het geheel wordt aan elkaar gelijmd met flitserige, migraineveroorzakende montages. Snel wordt duidelijk dat ze simpelweg deel uitmaken van een patserige game die nog maar weinig voorstelt zonder zijn oogverblindende chromen velgen en brede spoilers. Ere waar ere toekomt: veel settings weten in eerste instantie indruk te maken. De bloedrode straten van een Vietnamese stad en de felle lichten aan de buitenzijde van een onderwaterbasis zijn bijgebleven. Maar het ultra-lineaire avontuur is niet altijd strak genoeg geregisseerd om de broodnodige adrenaline pompende te houden. En op het moment dat de achtbaan ook maar even tot stilstand komt en je te lang op een piek blijft hangen die net daarvoor nog fokking vet was, komt de ware, saaie aard van Black Ops naar boven.

De game heeft naast explosies, bloederige scènes en een paar mooie vista’s gewoon weinig te bieden. Vijanden dienen zich aan als kanonnenvoer zodat je wapens en gadgets kunt testen, en de grootste uitdaging zit hem in het ontwijken van granaten die plotseling onder je voeten worden gemieterd. En dan hebben we het nog niet gehad over de lachwekkend slechte voertuigsecties; 1st-person scènes, gepromoveerd tot gameplaysegmenten met beperkte controle. De dwingende lineariteit van de game komt, méér dan in andere games, enorm denigrerend over.

Vrijspelen

Nu hoor ik je denken: ach, ik steek mijn vrije uren toch in de multiplayer. Het zal sommige gamers gelukkig stemmen en andere teleurstellen dat ook de online mode, op wat tweaks en toevoegingen na, de verwachtingen niet heeft geprobeerd te overstijgen. Het spel draait nog steeds om het belonen van de betere speler en het ‘plezier’ van het vrijspelen van honderden nutteloze lintjes, uitdagingen en kleurige decoraties voor je spelerskaart en wapen. Verwacht geen diepgang in gameplay – daarvoor moet je je begeven naar de menu’s waar je wapens en perks kunt kopen met COD-punten, want zo werkt dat tegenwoordig.

Ontwikkelaar: Treyarch
Platform: PC, PS3, Xbox 360, Wii, DS
Prijs: €69,99
Exemplaar: Recensie-exemplaar

Black Ops online is zijn aankleding. De essentie van het spel – rennen & schieten – is op zichzelf gewoon niet erg boeiend en nog even krakkemikkig als in de vorige delen: in weinig online shooters is het zo duidelijk dat succes afhangt van wat parameters in een kansberekening. De game doet dus zijn uiterste best om je af te leiden met overbodige onzin zoals gezichtsverf, wapencamouflage en embleempjes. En vreemd genoeg werkt dat nog ook. Je blijft spelen om een nieuwe perk te kunnen kopen. Om de hoogste kill/death ratio te halen. Om de game ending kill te maken. Je speelt niet om te spelen, maar om vrij te spelen. Om te verzamelen. Om te showen. Black Ops is de Farmville van de blockbustergames.

Ondanks Treyarch’s kopieerklus heeft de studio wel enkele nieuwe dingen geïmplementeerd die gewoon werken. Vooral wager mode is een leuke toevoeging in het verder al te bekende scala van spelmogelijkheden. In deze modus speel je met je zuurverdiende COD-valuta en wordt je arsenaal meestal zwaar beperkt, waardoor je soms slechts één kogel en een mes tot je beschikking hebt, en andere keren op willekeurige momenten een nieuw wapen toegespeeld krijgt. Maar hier liggen gemiste kansen: het bedenken van dit soort pretmodes had Treyarch beter aan de gemeenschap over kunnen laten.

Afleiding maakt macht

Black Ops bestaat uiteindelijk zowel in de solo- als online modus alleen uit aanvullingen op een bestaande formule, en de kern is compleet intact gebleven. Gezien de aard en het succes van de serie was dat natuurlijk te verwachten. Maar dit deel laat zien dat die ooit zo robuuste kern aan het verouderen is, en in plaats van de innovatieve frisse wind die Call of Duty 4 met zich meebracht, probeert Treyarch de speler af te leiden. Misschien dat ze er dan nog twee of drie delen uit kunnen persen voordat het écht gedaan is met de verschrompelde uiers van Modern Warfare.

Meer artikelen van Marijn

Ook in Recensie

65 reacties

Wormpaul · 24-11-2010 · 14.12 uur

Ik heb nog nooit MW 1/2 gespeeld dus geen idee precies hoe of wat maar ik snap alleen 1 opmerking niet;

Maar hier liggen gemiste kansen: het bedenken van dit soort pretmodes had Treyarch beter aan de gemeenschap over kunnen laten.

Waarom aan de gemeenschap overlaten? Het is toch goed dat ze dit erin stoppen als extra modus? Ongeacht of de community hetzelf niet had bedacht, dat het erin zit lijkt me echt wel een pluspunt en niet zoals jij zegt overbodig..
Marijn · 24-11-2010 · 14.26 uur

@Wormpaul: er mag misschien ook wel wat toelichting bij. Ik vermoed dat de Wager modes erg -misschien wel te- specifiek zijn om lang leuk te blijven (zoals: je hebt 1 kogel en je krijgt pas een nieuwe als je een kill maakt). Leuk voor een paar keer of even tussendoor, maar je zult er niet snel het gros van je tijd doorbrengen.

Als er zo nodig van deze minder serieuze modes in moeten, waarom zit er dan geen tool in waarmee spelers zelf de parameters van een spelmode vast kunnen stellen, en zelf de specificiteit bepalen? Zoals: 2 kogels, een mes en niet springen of sprinten; of alleen granaten en kruisbogen. Ik denk dat dat de levensduur van Wager Mode erg had kunnen verlengen.

Ik kan je het mogelijke antwoord trouwens ook geven: als de Wager modes populair blijken, kan er nog geld worden verdiend aan het uitbrengen van nieuwe modes in DLC.
Jaap Olsthoorn · 24-11-2010 · 14.30 uur

Om even een referentiekader te krijgen: welke FPS multiplayer shooters van de afgelopen 3 jaar vond je wel de moeite waard?

Het zijn harde woorden, maar je hebt zeker wel gelijk op een aantal punten. Vooral het vrijspelen van lintjes ed. wordt naar mijn mening uitgebuit om op de “reward” knopjes van mensen te drukken. Het probleem is dat het gewoon goed werkt. Het maakt spelers verslaafd (kijk naar achievement-verzamelaars en WoW spelers)en laat ze doorspelen als ze het spel eigenlijk niet meer leuk vinden. Ik betrapte mezelf daarop bij de bioshock 2 MP, maar ook na veel te veel uren WoW.
Marijn · 24-11-2010 · 15.21 uur

@Jaap: Battlefield: Bad Company 2 steekt er voor mij bovenuit. Naar mijn mening gaat het daar nog steeds om het spelen van een spel, en niet om de onzin eromheen (ook al zit die er natuurlijk wel in). Bovendien pretendeert dat spel niet meer te doen dan het werkelijk doet, waarmee ik dus doel op de overschatte betekenis van de lintjes.

Daarnaast vind ik dat de multiplayer van Killzone 2 minder erkenning heeft gekregen dan hij verdient. Die game speelde anders dan andere games en probeerde iets nieuws te doen met bekende ingrediënten, zoals de gamemodes die binnen een match in elkaar overliepen. Maar vooral: het spel draaide om spelen, en niet om nutteloze collectibles.

Ik vond Modern Warfare 2 trouwens ook niet slecht, maar de CoD-moeheid begon zelfs toen al toe te slaan. Er zit ondertussen gewoon geen rek meer in.
Slimdavy · 24-11-2010 · 15.30 uur

Ikzelf ben Black Ops op dit moment aan het spelen en er wordt ook een recensie van mij verwacht. Hoewel ik het lezen van andere recensies tot een minimum beperk zodat ik geen dingen onbewust meeneem in mijn oordeel, stoorde ik me toch aan de lading topscores die ik de revue zag passeren. De hypemachine heeft zijn werk dus weer goed gedaan! En de consument slikt deze verouderde game - gezien de absurde verkoopcijfers - ook nog altijd als zoete koek.

Hoe dan ook, deze recensie moest ik absoluut even lezen. Het zijn (zoals Jaap al heeft gezegd) harde woorden, maar ik kan er mij tot op een bepaalde hoogte helemaal in vinden.

De SP herhaalt al jarenlang hetzelfde trucje en het spel draait nog steeds op diezelfde stokoude engine. Ik speel de SP omdat het moet, niet omdat ik het overdreven leuk vind. Er zit ook behoorlijk wat sleet op de MP - hoe uitgebreid ook.

Misschien komt het omdat ik de MP van de eerste Modern Warfare absurd veel heb gespeeld (totale speeltijd: 14 dagen - reken maar uit! - en ruim 80.000 kills in de statistieken), maar ik ben nu al een beetje uitgekeken op de MP van Black Ops. Verslavend is het wel. Verslavend genoeg om mij af en toe te verleiden tot een potje, ook al speel ik het niet met volle goesting, zoals wij Belgen dat zo mooi kunnen zeggen.

Het is enigszins vergelijkbaar met mijn achievement-verslaving van een paar jaar geleden. Ik speelde de grootste rotzooi voor die nutteloze punten, kun je nagaan. Nu wil ik Black Ops niet plaatsen in het hokje ‘rotzooi’, maar dat het spel van mij geen 9+ krijgt, staat nu val vast.
Tjerk · 24-11-2010 · 15.36 uur

Tsja, ‘never change a winning formula…’; de vernieuwingen zijn voornamelijk cosmetisch, maar gezien het enorme succes van MW2 kan ik dat ook wel begrijpen; Modern Warfare 2 werd/wordt door vele spelers gezien als de beste multiplayer shooter van dit moment, en ik denk dat veel gamers gewoon meer van hetzelfde willen, maar dan op nieuwe maps en met iets andere wapens. Iets anders verwachten van welke CoD-opvolger dan ook is in mijn optiek onrealistisch: als er al een ‘revolutie’ gaat komen in dit genre, dan moet dat van een nieuwe IP zijn; anders accepteren spelers het gewoon niet.

Ik mis in bovenstaande recensie overigens wel compleet de zombiemode, een extra speltype dat geheel losstaat van eerdergenoemde single- en multiplayer. En het leuke extraatje Dead Ops Arcade (een Smash TV-achtige schietspelletje) vond ik ook wel aardig; zeker niet iets revolutionairs, maar ‘t laat wel zien dat Treyarch de moeite doet om de consument toch een beetje meer te geven.
Ruud · 24-11-2010 · 15.45 uur

Dwingende lineariteit, geldt dat ook niet voor het hier alom geprezen uncharted (2)??
Rick · 24-11-2010 · 15.49 uur

“Je speelt niet om te spelen, maar om vrij te spelen. Om te verzamelen. Om te showen. Black Ops is de Farmville van de blockbustergames.”

Geweldig treffende observatie :)
Marijn · 24-11-2010 · 15.55 uur

@Slimdavy: die Achievement/Trophy-drang heb ik eerlijk gezegd ook wel, nog steeds zelfs. Maar op de één of andere manier heeft dat bij CoD nooit echt gewerkt. Misschien omdat een Trophy bestaat omwille van het Trophy-zijn: je haalt ze om ze te laten zien. Met de overvloedige lintjes, facepaint, en wapen-embleempjes wordt gedaan alsof je er echt iets aan hebt (die indruk krijg ik tenminste herhaaldelijk).

@Tjerk: De eerste Modern Warfare was revolutionair binnen het genre en ten opzichte van de delen ervoor, maar droeg nog steeds de naam Call of Duty. Ik ben het met je eens dat zoiets binnen deze serie waarschijnlijk niet nog eens zal gebeuren (vooral nu Infinity Ward weg is), maar het kan dus wel degelijk.

Je slaat de spijker trouwens op de kop: spelers willen nieuwe levels en nieuwe wapens. Dat kun je makkelijk met DLC doen. Zelfs de Wager of Zombie modes zou je als DLC kunnen toevoegen. Maar net als bij Guitar Hero moet er gewoon jaarlijks een nieuw deel uitkomen, en dan is dit het resultaat. Call of Duty: Black Warfare.

@Ruud: inderdaad, en die vond ik geweldig. Maar Uncharted 2 was ook wel zo strak geregisseerd dat je bijna vergat dat het spel je gewoon langs een vastgestelde lijn liet lopen. In Black Ops laten ze het steekje nog wel eens vallen, waardoor die lineariteit bloot komt te liggen.

@Rick: Thanks ;)
Slimdavy · 24-11-2010 · 16.05 uur

Modern Warfare is en blijft de beste uit de reeks. Radar, airstrike en heli, klaar!

Modern Warfare 2 trok dat tof concept in het extreme, waardoor het voor de minder geoefende gamer (en soms zelfs voor de ervaren spelers) te chaotisch werd.

Iets anders verwachten van een CoD-titel is inderdaad onrealistisch en veel spelers willen gewoon meer van hetzelfde, zoals nieuwe maps en dergelijke. Spijtig genoeg zijn de maps in Black Ops ook al niet van een memorabel niveau.
Kees Rampage · 24-11-2010 · 16.52 uur

@Slimdavy
Als je bij mij had gewerkt had ik je op basis van de eerste alinea van je eerste reactie ontslagen. Als reviewer geef je at the end of the day toch gewoon je mening, maar het lijkt me dat je die moet baseren op het spel, niet op de aanname dat hoge cijfers elders “een hype” bevestigen. Ga eerst zelf maar eens kijken of die game aan de hype voldoet.
Vlad Micu · 24-11-2010 · 17.06 uur

En toch vond ik het een leuke game! Het verhaal was van hoge kwaliteit (best vol intrige en verassingen!), het multiplayer punten systeem heeft ook z’n voordelen (het dwingt mensen om te kiezen en investeren in hun character) en het is mijn ogen een knap staaltje werk van Treyarch.

Maar hoe durft Activision 1-4 speler co-op op de achterkant van de verpakking te vermelden terwijl dat HELEMAAL niet kan. Ja, Zombies met max 2 man en splitscreen multiplayer met zijn 4en, maar dat is GEEN 4 speler co-op modus.
Ruud · 24-11-2010 · 17.16 uur

vol ver-assingen, slimme woordkeuze hehe ;)
Bart Breij · 24-11-2010 · 18.48 uur

Een en ander is al eerder gezegd, maar ook ik vind de recensie op punten te kort door de bocht. De Zombie modus komt niet aan bod. Het is geen hoofdmoot, maar het laat zien dat de ontwikkelaar wel bezig is met extra’s aanbieden in het basispakket, daar leuke dingen mee doet (spelen met beroemdheden, bekende locatie) en dan zijn er ook nog een vrij te spelen zombieslachtspelletje van bovenaf en een tekstavontuur uit 1980. Dat zijn geinige extra’s. Extra’s die veel makers weg laten uit spellen, maar die hier getuigen van liefde voor het maken van een game en het plezieren van de speler. Helaas paste het blijkbaar niet in het straatje van jouw uitmelk-insteek en zijn alle punten overboord gegooid.

Daarnaast vermoed ik dat je de filmpjes te snel hebt doorgeklikt. Gezien de ‘verhalen’ van de vorige delen snap ik dat heel goed. Die waren nimmer noemenswaardig, maar hier ontpopt zich toch een mooi plot hoor. Na het uitspelen van Black Ops krijg ik zowaar rillingen als ik Sympathy for the Devil van de Rolling Stones hoor - en net nadat het nummer bij de eindcredits over het beeld rolde, voelde ik nog twee uur lang de adrenaline van het spel.

Ja, Call of Duty is een vaststaande achtbaanrit, maar nog altijd de beste op de markt. Ik heb totaal niet ervaren dat het even stokt op het moment dat je zelf (per ongeluk door niet verder te komen) het tempo iets verlaagt.

Dan vind ik ook de multiplayer te simpel aan de kant geschoven. Die doet niks nieuws op die ene modus na, maar biedt wel een verdomd fraai totaalpakket dat je zelden ziet in andere games. I dare you: noem één andere, zo goed uitgewerkte, shooter van de laatste tijd op waarbij je een tweede speler mee kan nemen naar het online slagveld of waarin je ouderwets met z’n vieren in splitscreen kan spelen. Ik weet er één: Halo. Maar dat is hele andere koek. Ben benieuwd wat je daarvan vindt. Als laatste moet ik nog de aantekening maken dat ik de maps van Black Ops wel degelijk erg goed in elkaar vindt steken.

Van tevoren had ik zelden zo weinig zin om een COD op te pakken, maar Black Ops heeft me verbaasd. Hetzelfde trucje gewoon weer zo verdomd goed uitvoeren dat ik urenlang op het puntje van mijn stoel zit. Een deftige prestatie.

Wat betreft de volgende Call of Duty heb ik trouwens alweer goede hoop: geruchten gaan dat die zich in de ruimte zal afspelen.
Bart Breij · 24-11-2010 · 18.55 uur

Toevoeging: in plaats van Halo bedoelde ik natuurlijk Halo Reach.

En dan nog even pluggen: title=”mijn recensie”.
Slimdavy · 24-11-2010 · 19.09 uur

@ Kees Rampage

Euhm, excuseer?

Volgens mij zeg ik toch alleen maar dat de hype rond deze game zijn vruchten afwerkt, gezien de enorme verkoopcijfers. In de daaropvolgende alinea’s geef ik toch netjes mijn (afwijkende) mening. Ik baseer mijn mening dus helemaal niet op de hoge cijfers elders, integendeel.

Dus, wat is er mis met mijn reactie? :)
Marijn · 24-11-2010 · 19.14 uur

@Bart: Ik had je recensie een tijdje terug al gelezen. Hij wist me des te meer te motiveren om deze recensie te schrijven ;)

Die zombie mode en andere toevoegingen vallen bij mij onder ‘aanvullingen op een bestaande formule’. Op zichzelf weinig draagvlak en niet erg sterk, en de zombie mode zat bovendien ook al in World at War. Zoals ik in de review aangaf: ik zie dit gewoon als afleiding van het feit dat de game verder nog steeds precies dezelfde is als 1, 2 en 3 jaar geleden.

Overigens heb ik geen cutscenes of dialogen doorgeklikt en heb ik het verhaal gewoon proberen te volgen, voor zover het te volgen was met de tientallen personages die te pas en te onpas worden genoemd. Ik vond het een rommelige verzameling gebeurtenissen met oninteressante en vlakke personages. Vooral Mason zelf wist mijn aandacht er niet echt bij te houden, met zijn vreselijke en sporadische Australische accent.

Het geheel had geschreven kunnen zijn door een paar apen aan een typemachine. De grote ‘verrassing’ aan het einde zag je al vanaf de helft van de game aankomen, zo dik lag het er bovenop (for the record: ik was niet de enige die de twist had geanticipeerd). Ik zag het meer als een gevalletje ‘leuk geprobeerd’.

Ik vind het bijna een belediging voor games die wél een goed/coherent/origineel verhaal hebben om te zeggen dat het verhaal van Black Ops iets voorstelt. Ik denk aan een Assassin’s Creed, Metal Gear, Uncharted, Red Dead Redemption, Braid, Mass Effect, etc, etc, of zelfs Call of Duty 4.

En de game is inderdaad aan te prijzen voor de mogelijkheid om ouderwets splitscreen te spelen. Ik kan moeilijk beweren dat ik dat niet op prijs stel . Maar het mag ondertussen duidelijk zijn dat dat de game voor mij niet weet te redden.
Kees Rampage · 24-11-2010 · 19.35 uur

@Slimdavy
Humor heb je wel, maar als je dat echt serieus meent zou ik nog eens heroverwegen jezelf recensist te noemen. Het lijkt me namelijk dat je graag wil dat mensen hetgeen je opschrijft begrijpen.

“stoorde ik me toch aan de lading topscores” —> dus zonder de game te hebben (uit)gespeeld heb je al bepaald dat de game een topscore nooit waard kan zijn. Ongeacht of dit beeld klopt ná het uitspelen (ik vraag mijzelf ook af of ik het een topscore waard zou vinden. Alles bekeken: nee.) is het voorbarig en laat je dus irrelevante zaken (zoals andere recensies of “de hype”) meespelen in je oordeel.

“De hypemachine heeft zijn werk dus weer goed gedaan!” —> Als dit niet sarcastisch is weet ik het ook niet meer. Wat je feitelijk namelijk zegt is dat topscores in recensies *bij deze game* alleen kunnen ontstaan door viesbah reclame en fanboyism.

“En de consument slikt deze verouderde game - gezien de absurde verkoopcijfers - ook nog altijd als zoete koek.” —> Hier zeg je dus (nog altijd zonder de game te hebben (uit)gespeeld!) dat de consument dom is en niet zelf kan beslissen of ze een game *willen* kopen of niet.

Bashers houdt graag (en terecht, blijkt) discussies over wat er mis is met de game-journalistiek. Ik denk dat jij de personificatie ervan bent. Volgens mij begint het met je publiek serieus te nemen en, in jouw geval, jezelf wat minder. Ik heb namelijk oprecht geen enkel idee wie je bent en je zegt van jezelf dat “men een review van je verwacht”. Man, dat mag ook wel, als een game al meer dan 2 weken uit is.
Meester Rob · 24-11-2010 · 20.00 uur

Kees, jij bent blijkbaar wel zo bekend dat je een voor jou onbekend persoon op deze manier mag beoordelen? Je reageert fel maar waarom ontgaat me eigenlijk. Je weet toch niet hoe Slimdavy werkt? Je kent hem immers niet. Volgens mij is Slimdavy gewoon bezig om de game uitvoerig te spelen en daarna een oordeel te geven. Tijdens dat spelen stoort hij zich aan de hoge scores die volgens hem onterecht zijn. Ik denk dat je dat best al kunt beoordelen tijdens het spelen. Je vormt toch tijdens het spelen een mening over het spel, toch niet volledig daarna? Beetje kort door de bocht om hem de personificatie van slechte game journalistiek te noemen als je ‘m niet kent en zijn recensie niet gelezen hebt.
Matthew Deboysere · 24-11-2010 · 20.03 uur

Kees, jij bent de personificatie van een zuurpruim.
David van der Lof · 24-11-2010 · 20.18 uur

Ik vond de singleplayer tof, ook al was het puur lineair en blijft het zo dat vijanden respawnen totdat je een paar meter verder loopt.

De multiplayer speelt lekker: de maps zijn groter en de killstreaks minder sterk dan in Modern Warfare 2. Wat betreft het vrijspelen van wapens etc. heb je gelijk. Door het nu moeten ‘vrijkopen’ van wapens met verdiende punten heb je allang alles gekocht wat je nodig hebt, terwijl je nog lang niet het maximum level behaald hebt. Daardoor is de motivatie op een gegeven moment weg. En die tergende spawnpoints… daar moeten ze echt nog wat aan doen.
Peter · 24-11-2010 · 20.20 uur

Inderdaad een wat vreemde reactie van Kees Rampage. Dat terwijl Davy enkel commentaar levert op hetgeen hij nu heeft gespeeld. Hij probeert het lezen van recensies tot een minimum te beperken (en zich dus niet mee te laten slepen in de stroom van goede cijfers). Echter, juist dankzij een zogenoemde hype-machine is het moeilijk dat recensies over de game en de cijfers die de game krijgt je ontgaan. Dat Davy daar op reageert en dat het hem stoort (blijkbaar omdat dat niet overeenkomt met hetgeen hij tegenkomt in de game) is zijn goed recht toch?
Kees Rampage · 24-11-2010 · 20.23 uur

@Meester Rob
IK zou hem niet hoeven als recensist. Op zijn vraag waarom, omgeven door het klassieke “maar als je de negatieve bijklank weglaat staat er toch het tegenovergestelde” faal-argument, geef ik antwoord. Wellicht wat op de man, maar toevalligerwijs is hij dan ook wel écht de personificatie van alles wat (er in mijn ogen) mis is met de gamejournalistiek. Maar eigenlijk moet ik “game-recensiesites” zeggen. Want (al dan niet betaald) je mening geven zie ik (persoonlijk) niet echt als journalistiek. Dit terzijde.

Het gaat mij er voor de duidelijkheid niet zozeer om dat hij het, op basis van het reeds gespeelde, oneens is met de topscores die hij tot dusver ziet. Dat kan. Het gaat mij erom dat hij de game bij voorbaat, puur afgaand op zijn eigen woorden, geen kans geeft. Hij heeft namelijk al bij voorbaat besloten dat 1) hype = slecht. 2) topscores = gevolg van hype. 3) consumenten zijn dom. Vooral puntje 3 is tekenend. Die consument is immers ook jouw consument, als recensist zijnde. Ergo, je neemt je lezer niet serieus.

Wat betreft je mening vormen op basis van een onuitgespeelde game: natuurlijk kan dat. Maar Uncharted2 vond ik top tot het laatste uurtje (of 2) die mening enigszins bijstelde omdat het verhaal en presentatie daar ontzettend de soep in liep. Juist CoD Blops maakt (voor mij persoonlijk) een hoop goed door een interessant twist naar het einde van de game, ook weer in het verhaal.

Afsluitend: de kans is op internet op zich vrij klein dat je iemand persoonlijk kent. Dat je daarom geen discussie mag voeren op basis van wat iemand zegt, is de doodsteek voor reactiepanelen in het algemeen.
Matthew Deboysere · 24-11-2010 · 20.34 uur

@Kees: again, je kent hem niet! Wie zegt dat hij niet meer doet dan enkel recensies schrijven? Waar schrijft hij voor, denk je?

Hij zegt dat hij de game gespeeld heeft, dat hij multiplayer beter vind, en dat hij de scores die gegeven zijn, niet terecht vindt om dat de game gehypet lijkt te zijn. En geef toe, veel recensies gaan mee met de hype. Als je ze een paar maanden later om een neiuwe score vraagt, geven ze vaak toe dat ze misschien iets te veel overdreven hebben. Hij is kritisch, jij blijkbaar ook. Zijn mening nu is wat ie vertelt. Je hoeft dan niet iemand af te breken omdat hij zijn mening nu vertelt en de mensen nu niet snapt. Hij heeft zijn recensie nog niet geschreven. Of beschik jij over geheime manuscripten en hersenscanners?
Stekker Rampage · 24-11-2010 · 21.01 uur

@ Kees Rampage (stoere naam!)
Ik ken Slimdavy al een tijdje en als collega neem ik regelmatig zijn schrijfsels ter hand. Dit omdat deze van een zeer hoge kwaliteit zijn en ik zo langs de ene kant een goed beeld krijg van het product in kwestie, maar langs de andere kant ook mijn eigen schrijfvaardigheid wat kan bijspijkeren.

De enige dommerik hier, lijk jij wel te zijn, Kees, met je vele insinuaties en provocaties. Besef dan goed dat Slimdavy vermoedelijk ver boven het niveau zweeft van het medium waarover jij beweert de plak te zwaaien.

Als recensent bij een grote Belgische website heb ik toch al aardig wat gebash over me heen gehad, maar dit slaat echt nergens op.
Bart de Boer · 24-11-2010 · 21.03 uur

@Kees

Ik ben van mening dat hypes het oordeel wel beïnvloeden. Grof gezegd kies jij als journalist het nieuws. Een goede hype zorgt ervoor dat er altijd wat te melden is over de game. Zodat hij gaat leven bij journalisten en bij gamers zelf. Als uitgever kun je de game bij recensenten ook nog kracht bij zetten door leuke perstripjes te organiseren. De goede herinnering wordt dan gekoppeld aan de game, ongeacht de kwaliteit en dat weegt, naar mijn mening, mee in het oordeel. Op die manier kan Slimdavy volgens mij best zeggen dat de hypemachine zijn werk heeft gedaan. De game leeft ook bij journalisten en krijgt dus makkelijker hoge cijfers.

Dat is voor mijn gevoel anders dan bij een game die nog moet overtuigen. Klinkt raar, maar neem bijvoorbeeld GoldenEye voor de Wii. Een game die best goed is, maar eerst moet overtuigen. Veel recensenten beginnen, denk ik, met een gevoel van ‘nu eerst maar eens zien’ aan deze game. Dat komt echt tot uitdrukking in het cijfer.
Kees Rampage · 24-11-2010 · 21.37 uur

@ Matthew
Aan de link onder z’n naam te zien schijft hij voor insidegamer, maar ik zie niet in waarom dat de zaak zou moeten veranderen. Of hij meer schijft dan recensies doet niet terzake.

Maar je brengt wel een interessant punt ter sprake. Een beetje hetzelfde punt als Bart hierboven. Namelijk dat topscores het gevolg zijn van de hype en/of marketingmachine. Jullie doen hier precies hetzelfde als waar jullie mij van beschuldigen: namelijk denken te weten wat hij/zij die je niet kent, denkt. Je kunt namelijk evengoed een hoge score toekennen omdat je *horror* denkt dat de game gewoon steengoed is, en dus de verwachtingen waarmaakt. Of omdat het verhaal je aanspreekt en daarom een oogje dichtknijpt voor de mindere punten. En, wellicht nog schokkender voor jullie: misschien is het niet Activision die hollywoodrailshooters je door de maag willen drukken, maar de (volgens Davy “domme”) consument die door z’n aankoopgedrag lijkt te schreeuwen om meer. Dan kunnen we op Bashers wel weer eoa artikel plaatsen met een oproep voor meer keuzevrijheid in games, maar als men het niet (of iig minder) koopt, dan ben je toch echt in de minderheid.

Rest de vraag: is de gemiddelde consument nou zo dom omdat ze massaal naar de McDonalds gaan en dat als “lekker” bestempelen, of de high society snorrenmans die dat als walgelijk bestempeld en liever 5 gangen eet voor een fors bedrag?

Begrijp me niet verkeerd, het één is niet beter dan het ander, want smaken verschillen. En als je het per se moet weten geniet ik meer van ‘n Mass Effect 2 dan Blops. Desalniettemin bestempel ik een hype niet meteen als “fout”, en een consument niet meteen als “dom”.
Bart Breij · 24-11-2010 · 21.37 uur

Je ziet ze inderdaad genoeg: cijfers die bij voorbaat veel te hoog zijn. Persoonlijk vond ik het cijfer tien na aanschaf van Pac-Man CE DX na een 10/10 op Eurogamer meteen gedevalueerd - en ik vermoed dat de site er vroeger of later toch ook wel op terugkomt.

Andersom is ook zichtbaar dat toenmalige cijfers soms te laag zijn. Ten tijde van Call of Duty 3 was de tendens bij veel gamerecensenten dat een deel van uitstapje-studio Treyarch per definitie niet zo goed kon zijn. Dat zag je terug in de cijfers. Achteraf hoor ik juist van veel mensen dat deel drie een van hun favoriete delen is.

Ik denk dat dat ook voor bovenstaande recensie van Black Ops geldt. Want, als ik weer voor mijzelf spreek - uiteraard, dan heb ik een urenlange achtbaanrit ervaren met spanning, prachtige decors, een perfecte afwisseling in spelelementen en een adrenalinekick na het uitspelen. Dat typeert volgens mij gewoon een goed spel.
Matthew Deboysere · 24-11-2010 · 21.44 uur

Misschien is het gewoon aan de pers om minder met hypes mee te doen en niet elke dag als trouwe honden de nieuwsberichten die de uitgevers doorsturen online te gooien, zodat de consumenten minder uitkijken naar een game omdat ze het niet elke dag meer zien in elk magazine en op elke site. Wij creëren de hype. Kijk naar het grootse Black Ops launchevent in zeven Europese landen. “The biggest multimedia launch of the year”. Wat een onzin.
Bart Breij · 24-11-2010 · 21.45 uur

Nou, daar zeg je eens wat Kees. Ik ben er zelf zo een: ik zie heus wel in dat spellen die de speler vrijheid geven vaak knapper in elkaar steken dan rechtlijnige avontuurtjes en voelde tot voor kort ook vaak de onbewuste drang dergelijke spellen hoger te beoordelen.

Als er een spel is dat ik achteraf wat te florisant heb omschreven, is het Red Dead Redemption. Met open mond gekeken naar wat er allemaal mogelijk was en wat je allemaal kon doen, merkte ik dat ik de helft van het spel niet gebruikte en er daardoor een leeg gevoel bekroop tijdens het spelen. Veel minder fijn dan het succesvol afronden van een eenvoudigere, maar adrenalineverhogende achtbaanrit.

En dus ben ik die persoon die een volgende COD mede zal realiseren. Aan het einde van het jaar prijkt Black Ops een paar plaatsen hoger op mijn jaarlijstje dan Red Dead Redemption.
Kees Rampage · 24-11-2010 · 21.49 uur

Wat Bart Breij zegt kan ik me dan weer wel in vinden. En daarom ben ik persoonlijk ook fel tegenstander van cijfer(systemen). Je geeft daarmee aan dat het een soort exacte wetenschap is, terwijl je goddomme toch gewoon je persoonlijke(!) ervaringen met de game deelt.

Kan een CD van, ik noem maar wat, Muse, nooit zo goed zijn als het, voor veel mensen, goddelijke Beatles? Dus, ook al vond je de plaat geweldig, geef je hem maar een 9 omdat de Beatles “perfect” zijn? Wat is perfectie? De wereld is nog niet ten einde. Is het hoogst haalbare cijfer dan maar standaard een 9? Misschien haat je de Beatles wel, en geef je de laatste plaat (met enigszins terugwerkende kracht, slecht voorbeeld ;-) een mager 5je. Geef je geen cijfers, dan is het tenminste duidelijk. Jij vindt zus of zo.

Ik kan mij, juist bij een game als Blops, vaak enorm vinden in een hele hoop positieve punten van de “topscore” recensies. Omgekeerd kan ik me letterlijk ook in alle (toch negatieve) punten vinden van deze Bashers-recensie. Maar is de game dan een “98/100” of een “2/5”? Of moet ik dan, omdat ik positieve én negatieve dingen zie, maar roepen dat het een ontzettend gemiddelde krijg; “6,6/10”.
Matthew Deboysere · 24-11-2010 · 21.57 uur

Als de positieve en negatieve punten zich perfect afwegen, is een 6.6 misschien wel de beste keuze. Ik vind op dat vlak Metacritic zeer interessant. Het is zoveel meer dan een gemiddelde. Flinke logica die daarachter zit.
Bart de Boer · 24-11-2010 · 23.06 uur

@Kees

Cijfers wil ik me niet aan branden (ik zie er heil in, maar dat terzijde). Wat je aanhaalt is precies het punt. Wat is perfectie? Perfectie bestaat niet natuurlijk, maar als je kijkt naar games als entertainmentproduct, kun je wel een soort perfectie ervaren. Natuurlijk kan er hier en daar wat mis zitten, echter als de ervaring zo goed is dat het een standaard is die nooit eerder is gezet, kan het worden beloond met een 10.

Probleem is alleen dat mensen alleen een 8 of hoger als goed zijn gaan zien. Terwijl voor fans een game van 6 of hoger ook nog voldoende is (fans van het genre dus). Games moeten vermaken in hun genre naar mijn mening
Niels Peuchen · 24-11-2010 · 23.23 uur

Iets heel anders: ik heb moeite om mensen serieus te nemen die recensieschrijvers recensisten noemen. Maar dat dus terzijde. En volgens mij is Kees verder best aardig.
Slimdavy · 25-11-2010 · 1.22 uur

Goed om te zien dat ik niet meer het gespreksonderwerp ben in de latere reacties.

Ik had overigens nooit gedacht dat iemand zo zwaar zou tillen aan mijn eerste reactie en dan met name de eerste alinea daarvan. Mijn ietwat verbaasde reactie achteraf was gemeend en dus niet zomaar gebruikt als “maar als je de negatieve bijklank weglaat staat er toch het tegenovergestelde” faal-argument.

Er wordt bij mijn weten heel wat tussen de regels door gelezen en van die kleine mug wordt een megadikke olifant gemaakt. Waar staat dat ik de consumenten dom vind? Juist ja, nergens. Ik ben niet iemand die gaat bepalen wat de consument mag aanschaffen en wat niet. Ik schrijf voor een aantal websites (allen met een specifieke doelgroep) en neem onze bezoekers heel serieus. Iedereen die mij (wel) kent, weet dat en hoeft daar gelukkig geen vraagtekens bij te zetten.

De Black Ops-recensie is de recensie waar ik een half jaar lang naar uitkeek om hem te mogen schrijven. Tegelijkertijd is het ook de meest overbodige. Niet alleen omdat het spel al even in de winkels ligt (het recensie-exemplaar kwam gewoon héél laat binnen, Kees), maar ook omdat het merendeel van de kopers al bij het vrijgeven van de eerste informatie had besloten om Black Ops aan te schaffen. Met andere woorden: de hype draait vanaf dat moment al op volle toeren. Dat is niet dom, want ze halen met Black Ops een toffe game in huis en waarschijnlijk ervaren ze de vele ouderdomsverschijnselen niet meteen als een minpunt. Iets wat ik blijkbaar wel doe en dat neem ik terecht mee in mijn recensie.

Mijn tekst komt heel laat online, maar ook dat heeft alleen maar voordelen. Het wordt geen haastklusje om de tekst online te krijgen op de dag van de lancering en ik kan alle beschikbare modi op mijn dooie gemak en in mijn eigen omgeving uitpluizen. Niet in een poepsjiek hotel, maar gewoon in mijn eigen woonkamer. Ik ben het wel eens met je commentaar op de sarcastische opmerking die in mijn eerste alinea is gekropen. Ongepast en daar lijkt het inderdaad zo alsof ik ‘gamejournalisten’ die deze game hoog beoordelen, meteen beschuldig. Dat is niet zo. Ik ben me ervan bewust dat sommige personen simpelweg niet zo zwaar tillen aan bepaalde mankementen en/of misschien vinden ze het zelfs oprecht een hele vette game. Ieder zijn mening en per definitie is geen enkele mening de verkeerde. Al valt het wel op dat dezelfde minpunten bij een minder populaire game doorgaans veel zwaarder doorwegen in de tekst en het gegeven cijfer.

Voorts vind ik het ook jammer dat Kees - zonder mij daadwerkelijk te kennen en op basis van die enkele alinea - mij meteen heeft gebombardeerd tot de personificatie van de falende gamejournalistiek. Kees hoeft me niet als recensent? Fijn, dan is dat maar zo. Daar lig ik echt niet wakker van. Dit is volgens mij een mooi voorbeeld van wat Quint Zieltjens (zie het artikel ‘Online rollenspel: fan of journalist) precies bedoelde met het ‘elite neerkijken’ op de rest.
Marijn · 25-11-2010 · 10.14 uur

@de cijferdiscussie:
Hecht alsjeblieft niet teveel waarde aan die twee sterren. Ik heb mijn recensie geschreven en moest dat op de een of andere manier afspiegelen in een schaal van 1 tot 5. Het is niet zo dat ik van tevoren al wist dat ik 2 sterren zou geven; toen ik de tekst nalas, vond ik 1 gewoon te weinig en 3 te veel. Zo simpel is het.

Wel is het fijn dat jullie als consument de honderden positieve recensies af kunnen wegen tegen deze. Daar zijn ze ook voor bedoeld, toch? Dan mag er wel een (in mijn ogen) realistischer tegengeluid op de stroom aan té rooskleurige recensies tussen zitten, die gezamenlijk bijna insinueren dat iedere shooterfan zich onvoorwaardelijk kan vermaken met Black Ops. Dat is gewoon niet zo.
Rogier Kahlmann · 25-11-2010 · 10.52 uur

@Kees Rampage

Je trekt wel een erg harde conclusie over Slimdavy n.a.v. een heel onschuldige opmerking. Ik heb Davy’s recensies op Insidegamer wel gelezen en ik moet zeggen dat hij daar misschien wel de beste schrijver is. Dan rest eigenlijk alleen de vraag:

wtf are u doing there Dave? :)
Robert Gaal · 25-11-2010 · 11.20 uur

Zeer vermakelijke achtbaan. Dat is het wel zo’n beetje. Zoals altijd heeft Yahtzee alle frustraties mooi samengevat:

http://www.escapistmagazine.com/videos/view/zero-punctuation/2486-Call-of-Duty-Black-Ops
Alex · 25-11-2010 · 12.02 uur

Deze review is geschreven vanuit het standpunt van een redelijke hardcore gamer die al jaaaaaren games speelt. Ik kan mij er daardoor ook redelijk in vinden.

Schrijf je een review voor jochies van 13 die pas 3 jaar een console hebben dan is het denk ik een ander verhaal. Die hebben met deze game gewoon een dijk van een multiplayer en een game die tjokvol zit met content.

Dat is gewoon het verschil. Als je al een 25 jaar games speelt en zo’n beetje alle fps hebt gespeelt dan wil je vernieuwing en geen uitgekauwde bende. Ben je een jong persoon die net komt kijken dan wil je een spel waar je lang zoet mee bent met uigebreide mogelijkheden. Dan is Black ops wat voor je.

Hetzelfde zie ik overigens altijd bij Gamekings. Waar de jonge garde enthousiast wordt van nieuwe games zie je Boris etc altijd een beetje verveeld worden en referen naar alle keren waar ze het al eerder hebben gezien en dat het niet vernieuwend is.
Kees Rampage · 25-11-2010 · 12.07 uur

@Davy
Als je meteen met deze heldere toelichting was gekomen was het voor mij meteen duidelijk geweest. Je reageerde in eerste instantie alsof je neus bloedde toen ik wat kanttekeningen zette bij je opmerkingen. Voor mij bewees dat op dat moment dat je inderdaad “de personificatie bent van alles wat er mis is in de gamejournalistiek”. Namelijk arrogant, jezelf boven je lezers verheffen, en misschien nog erder: jezelf boven collegae verheffen. Iets waar de Bashersredactie overigens zo hier en daar ook een handje van heeft, dus de reactie - “onschuldige opmerking” - van Rogier verbaast me dan weer helemaal niets.

Bashers is de discussie over de houding van de gamejournalistiek vaak zat gestart. En dat is verfrissend. Wat jammer is is dat niemand (getuige de reacties hierboven) echt kritisch of hard durft te zijn onderling. Ik snap dat het een klein wereldje is en je elkaar overal tegenkomt. Wat ik je uit ervaring wel kan vertellen is dat wanneer je, ook bij een (bijna) uit de hand lopende discussie, in ieder geval een poging doet elkaar te begrijpen, dat 9 vd 10 keer uiteindelijk ook gewoon lukt. Dan kom je er alleen maar sterker, en hopelijk wijzer, uit. Ik lees nu dat je ergens wel begrijpt dat een bepaalde opmerking als ‘onhandig’ geïnterpreteerd kan worden. Laat ik dan ook de hand in eigen boezem steken door te zeggen dat de personificatie-opmerking, zonder je werk of je persoonlijk te kennen, inderdaad wat ver ging. Al was het voor de gezelligheid.

@Marijn
Dat hoor ik vaker en dan denk ik: schaf het dan af. Juist bashers kan hier een voorbeeld in nemen, aangezien hier de mensen de artikelen (denk ik) grotendeels lezen. Een cijfer voegt dan niks toe, en eigenlijk zeg je dat zelf ook.
Bart de Boer · 25-11-2010 · 12.43 uur

@Alex Voor mij geldt die vraag ook. Speel al lang games, maar ik ben afgestapt van het hele idee dat vernieuwing een pluspunt is dat je zwaar laat meewegen. Games herhalen vaak hetzelfde kunstje, dat klopt, maar zorgt dat ervoor dat er minder plezier aan de game beleeft kan worden?

Ik denk dat de industrie inmiddels zo volwassen is geworden dat vernieuwing niet altijd leidend meer kan zijn. Grafics worden niet echt heel veel beter de komende jaren en veel genres zijn zo prominent aanwezig in de industrie, dat het erg lastig is om nog vernieuwingen door te voeren naar mijn mening. Natuurlijk is het onderdeel van een creatiegproces en natuurlijk is een vernieuwing altijd leuk, maar aan vernieuwing kun je een game niet ophangen volgens mij.

Een game draait voor mijn gevoel veel meer om het speelplezier wat je uit een game haalt en wat dat betreft zijn games, net als film en muziek, eindelijk een echt entertainment product aan het worden. De ‘entertainmentwaarde’ moet voor mijn gevoel van groter belang worden. Dan verdwijnt ook het technisch geneuzel naar de achtergrond.
Slimdavy · 25-11-2010 · 12.48 uur

@Kees

Dat was vooral te wijten aan een misverstand. Uit je eerste reactie leek het alsof je dacht dat ik me voor mijn recensie zou baseren op de hype, andere scores en goede verkoopcijfers. Een misvatting die ook door andere personen werd gemaakt.

Ik vroeg om toelichting en heb die uiteindelijk gekregen. Weliswaar niet op de meest collegiale manier, maar dat doet er nu niet meer toe. Ik ben het wel eens dat het moet kunnen om kritisch en hard te zijn onderling, maar dan moet het wel op een iets beleefdere manier kunnen. Je ging in je betoog inderdaad een paar flinke stappen te ver, maar dat is inmiddels rechtgezet.

Rest alleen nog de vraag wie er schuilgaat achter de nickname Kees Rampage :P

@cijferdiscussie

Ik ben ook geen voorstander van het cijfersysteem. Tijdens het spelen heb ik vaak al een cijfer in mijn hoofd, maar pas ik dat nog aan tijdens het schrijven van mijn recensie. Het moet toch kunnen om gewoon een goed beargumenteerde mening neer te pennen, zonder er op het eind een cijfer of sterretje bij te plakken.
Kees Rampage · 25-11-2010 · 12.57 uur

@Davy
Als je weet wie er schuilgaat achter de nickname valt er voor mij weinig meer te trollen op deze site. Mocht ik je ooit een keer persoonlijk tegenkomen laat ik het wel weten. ;-)

@Cijferdiscussie
Zie je, volgens mij kunnen we het best eens zijn over tal van dingen. Opmerkelijk dat veel mensen (getuige deze discussie dan) die recensies schrijven er zelf niet zoveel waarde aan hechten. Ik snap de voordelen voor uitgevers maar al te goed (zeker met metacritic-achtige sites of zelfs de Bashers “wat zei de gamepersrubriek” die die input benutten), maar juist het overmatig gebruik van cijfers (en de vreemde afwegingen die erbij komen kijken) killen het nut ervan.
Alex · 25-11-2010 · 13.36 uur

Probleem met al die ratings is dat ze niet aangepast zijn op de persoon die de game wellicht wil kopen. Bij films is dat vaak net zo achterhaald.

Als je een reis review wil lezen op veel sites zoals zoover.nl kan je aangeven wat voor persoon jij bent. Dan krijg je veel reviews te lezen van personen die qua kenmerken op jou lijken.

Personalised reviewen zou de norm moeten worden.
Joris · 25-11-2010 · 13.39 uur

Om maar even weer op de game terug te komen. Ik heb zelf enkel de eerste Modern Warfare gespeeld en daar vond ik de singleplayer zeer indrukwekkend. Ja, lineair en vol scripted events, maar dat maakte het spel ook juist zo goed. Waarom is het bij dit deel opeens wel een probleem? Wat doet dit spel verkeerd wat de eerste Modern Warfare wel goed deed? Ik kan het niet echt in de recensie vinden.

@ Niels Peuchen, ook al is het fout, het klinkt ergens mooier dan de struikelterm recensenten.
Marijn · 25-11-2010 · 13.52 uur

@Alex: jongetjes van 13 horen deze game helemaal niet te spelen ;) En ik denk dat het merendeel van de mensen die Black Ops koopt de vorige delen ook heeft gespeeld of minstens heeft gezien.

De enige reden waarom ik Black Ops op dit moment aan een ‘nieuwe’ gamer zou aanraden, is dat iedereen het speelt. Maar puur om het spel zou ik voor één van de twee Modern Warfares gaan, liefst Call of Duty 4.

@Bart de Boer: Vernieuwing gaat niet alleen om graphics (of technologie). Nogmaals, Call of Duty 4 was ook erg vernieuwend en heeft het shootergenre (zelfs andere genres, denk aan racegame Blur) enorm vooruit geholpen. Ik weiger te accepteren dat we daarmee op het gebied van gameplay op het eindpunt zijn aangekomen. Mijn grootste struikelpunt is misschien wel dat Treyarch met Black Ops niet eens veinst iets nieuws te hebben gedaan: het is gewoon een update, niets meer en niets minder. Je hebt deze game al drie keer gespeeld.

@Joris: “Maar het ultra-lineaire avontuur is niet altijd strak genoeg geregisseerd om de broodnodige adrenaline pompende te houden. En op het moment dat de achtbaan ook maar even tot stilstand komt en je te lang op een piek blijft hangen die net daarvoor nog fokking vet was, komt de ware, saaie aard van Black Ops naar boven.”

Dit dus :) Het komt in de reacties ook nog wel terug: lineaire games zoals deze, CoD4 of een Uncharted moeten gewoon piekfijn geregisseerd zijn. Het mag geen moment onduidelijk zijn waar je heen moet of wat je moet doen.

In Black Ops loop je driekwart van de speeltijd achter een ander personage aan met een ‘follow’-bordje boven zijn hoofd. Op willekeurige momenten verdwijnt dat en moet je opeens zelf de voorhoede vormen, maar dat wil niet zeggen dat het tempo zich aan jou aanpast. En als je dan niet bij kunt houden of juist te snel gaat, snapt de game er geen drol meer van en breekt de spannende ervaring.
Kees Rampage · 25-11-2010 · 14.33 uur

Rogier Kahlmann · 25-11-2010 · 10.52 uur
Je trekt wel een erg harde conclusie over Slimdavy n.a.v. een heel onschuldige opmerking.

*vs.*

Rogier Kahlmann · 17-5-2010 · 18.13 uur
Je mag iemand wel afbranden op zijn of haar mening hoor, dat is toch wel een beetje de essentie van elke discussie.
Rogier Kahlmann · 25-11-2010 · 14.48 uur

My God! Een speurneus. Ik sta nog steeds achter beide hoor.
Alex · 25-11-2010 · 16.45 uur

@ Marijn, wat betreft de single player heb je helemaal gelijk wat een grap is dat. En dan faalt die rollercoaster soms ook nog eens door niet duidelijk weer te geven wat je moet doen. En maar knallen op die VC…

Ow wait het is endless respawn!
Marijn · 25-11-2010 · 16.58 uur

@Alex: haha, ik weet precies welk stuk je bedoelt. En als je er dan te lang blijft hangen, verliest de setting stukje bij beetje zijn kracht, en dan valt de game gewoon door de mand. Al geldt dit natuurlijk niet exclusief voor Black Ops/Call of Duty in het algemeen.
Slimdavy · 25-11-2010 · 18.04 uur

Ow wait, het is endless respawn!

Dat was dus exact mijn reactie op dat stukje! Er was zelfs iemand die me op MSN kwam vragen of er soms een bug in de game zat. Het is op dat stukje ook niet echt duidelijk wat er van de speler verwacht wordt, vooral omdat de objective marker onderaan staat. Ik deed mijn stinkende best om daar te geraken, om dan tot de conclusie te komen dat ik eerst wat anders moest doen.

Inmiddels heb ik het einde bereikt van de SP. En jongens, wat een voorspelbaar einde zeg!
Bart Breij · 26-11-2010 · 1.26 uur

Ik vond het einde niet voorspelbaar. Was er juist door overdonderd. Gelukkig maar, want ik heb nu een fijnere spelervaring achter de rug. Op twitter zou de hashtag #hoogmoediggezever hierbij passen.

Enfin, ik weet niet welk stukje jullie bedoelen. Maar ik heb het zelfde euvel juist meegemaakt met de eerste COD4 Modern Warfare, World at War, Men of Valor (jawel…) en de twee laatste Medal of Honors. Het is iets dat blijkbaar onlosmakelijk verbonden is met de achtbaanrit en erin blijven hangen.

Ben erg benieuwd over welk stuk jullie het hebben. Kondig het even aan als een spoiler, maar ik wil het met eigen ogen zien. :-)
Marijn · 26-11-2010 · 9.56 uur

@Bart Breij: blijkbaar heb je zo ondergedompeld gezeten in de actie (wat mij dus niet lukte) dat de hints naar de ontknoping gewoon aan je voorbij zijn gegaan. Good for you, zou ik zeggen :)

Het stukje in kwestie is als je net in Vietnam bent (spoilergehalte 25%). Bowman (?) leidt je dan door de loopgraven en bunkers terwijl je eindeloos onder vuur wordt genomen door de Vietcong. Op een willekeurig punt in het level moet je opeens zelf de leiding nemen. Het probleem is alleen dat dat niet echt duidelijk is omdat de loempia’s je maar om de oren blijven vliegen, hoeveel Charlies je ook neermaait. Als je dus gemist hebt dat Bowman niet meer voor, maar achter je ligt, kun je lang achter een zandzak blijven liggen, wachtend op die ene checkpoint waarin de aanval afneemt. Mooi niet dus.

In ander nieuws, ik kwam een leuke video tegen over Black Ops’ belachelijke lineariteit. Het eerste level is te doorkruisen zonder ook maar één kogel af te vuren (op de sleutelmomenten na). Skip vooral even naar 13:50.
Slimdavy · 26-11-2010 · 11.17 uur

@Bart

Je bent blijkbaar niet de enige, gezien het feit dat het verhaal ditmaal zo wordt geprezen, maar het spel bestookt je echt constant met hints. Ik had al vrij snel een idee hoe het allemaal in elkaar zat en mijn vermoedens werden aan het eind alleen maar bevestigd. Dat wij het einde wel zagen aankomen, maakt het nog geen hoogmoedig gezever. Toch?

@endless respawn & andere games

Het is inderdaad onlosmakelijk verbonden met de Call of Duty-spellen, maar de laatste jaren werd het tot een minimum beperkt. De eerste games uit de serie werden zelfs gekenmerkt door deze aanpak. Het spel stuurt een oneindig aantal vijanden op je af, terwijl je zelf meter per meter opschuift tot op het punt waar het volgende controlepunt wordt geactiveerd.

[spoiler alert]

Je krijgt in Black Ops op een bepaald moment de opdracht om de Vietcong weg te drukken. Er wordt door je teammakkers gewezen op een bunker waar je ammunitie vindt voor je wapens. Ik ging er dus vanuit dat het de bedoeling was om stand te houden tegen de VC en ze wave per wave naar achteren te drukken. Dat werkt ook gedeeltelijk. Ga je aan die ene zandzak wat verderop zitten, dan komen ze ook niet meer voorbij dat punt. Wist ik veel dat het de bedoeling om een actie uit te voeren op de explosieve vaten die her en der opgesteld stonden. De objective marker staat onderaan, dus ik had ook al de moeite gedaan om op een suïcidale naar voren te rushen. Frustrerend als je even later beseft hoe makkelijk het eigenlijk was. Je bent er in minder dan een minuut klaar mee. Wellicht de reden waarom jij niet weet over welk stukje we het hier hebben ;)

Dat ik hier eerder ook met een negatieve bijklank heb gesproken over de SP, wil overigens niet zeggen dat ik alle missies als de personificatie van een zuurpruim heb gespeeld. De missie, WMD genaamd, waarin je vanuit een verkenningsvliegtuig je grondtroepen aanstuurt en het spel naadloos overschakelt naar de actie beneden, vond ik wel een hoogtepunt. Jammer dat dit na vijf minuten ook alweer voorbij was. De rest van de missie was desalniettemin even sterk: abseilen langs een bergwand, een basis naar binnen stormen langs het raam, beklijvende shootouts, ontsnappen aan een lawine, stealth met een kruisboog. Oef, wat een missie.

[end spoiler alert]
Henri Koppen · 28-11-2010 · 12.15 uur

Mijn gevoel met het originele artikel (ik heb niet alle reacties gelezen):

Ik qoute uit Working class hero van John Lennon:
And you think you’re so clever and classless and free,
But you’re still fucking peasents as far as I can see,

Dat je als artikelschrijver dus volledig niet in kan leven met een zeer grote groep mensen, zegt iets over je inlevingsvermogen. Black Ops zal voor niemand een grote verrassing zijn, maar veel mensen hebben het gekocht omdat ze het wilde, niet omdat het een hype is.

Ja, black ops lijkt veel op de vorige deel uit de serie. Slim, want die was mateloos populair. Niettemin is er aandacht en liefde in gestopt en zijn er veel subtiele verschillen (extra modi, richten is iets moeilijker). Er wordt ge-experimenteert met geld en andere dingen, er zijn dus wel degelijk kleine vernieuwingen. Maar de kracht van COD is dat het arcade is. Een soort modern tikkertje wat je heerlijk met vrienden kan spelen.

Je kunt het er niet mee eens zijn, maar dat is omdat je je blijkbaar verzet met de mainstream.

Ik vind WoW helemaal niets. Maar ik zal het niet gaan afzeiken, want mijn mening doet er blijkbaar niet toe. Ik kan dingen “stom” vinden, maar de menigte beslist anders. Ik probeer dan te leren waar die magie dan in zit.

Een goede recensist overstijgt zichzelf een beetje en probeert te begrijpen wat mensen erin zien. Dat mis ik hier.

Even voor de context: Ik voelde mij mening opkomen. Je moet gewoon doen wat je moet doen, maar neem in je achterhoofd dat miljoenen gamers blijkbaar iets zien wat jij niet doet, en dat is geen gebrek van die miljoenen spelers…
Henri Koppen · 28-11-2010 · 12.17 uur

Dan vergeet ik nog dat ze wel degelijk geluisterd hebben naar kritiek op MW2.. Eigen servers, bijv. Ze hebben echt wel veel dingen goed gedaan. Heel goed zelfs.
Rogier Kahlmann · 28-11-2010 · 12.38 uur

@Henri

“Een goede recensist overstijgt zichzelf een beetje en probeert te begrijpen wat mensen erin zien.”

Vervang ‘overstijgt’ met ‘verloochent’ en je zit dichter bij de waarheid. Niet iedereen hoeft het eens te zijn me de smaak van de mainstream en als je als recensent gaat proberen in de schoenen te staan van anderen (wat toch nooit écht lukt) krijg je alleen maar eenworstige recensies van mensen die het allemaal met elkaar eens zijn.
Marijn · 28-11-2010 · 12.50 uur

@Henri: suggereer je dat een recensent zich in moet leven in de fanbase van een game? (Oei!) Dan zijn reviews toch altijd positief, of begrijp ik je nu verkeerd? Natuurlijk zou een RPG-expert geen FPS moeten reviewen, maar ik was eens een fan van deze serie en ik behoor als FPS-speler tot de doelgroep van Black Ops. Dat zou me tot op zekere hoogte moeten kwalificeren om dit deel te reviewen.

Maar je hebt ook wel een beetje gelijk. Ik heb echt geen flauw idee waarom miljoenen mensen een game kopen die ze al in drievoud in de kast hebben liggen.
Henri Koppen · 28-11-2010 · 22.15 uur

@Rogier ende @Marijn

1) Fundamenteel aan een recensie is dat je recensies schrijft over waar je van houdt. Ben je Frankofiel en hou je niet van Sushi, doen dan vooral geen review van Sushi. Reviews gaan over dingen waar je wat mee hebt, anders kan een review niet goed zijn.
2) Het bestaansrecht van recensies is dat iemand anders er iets mee kan. Waarom lees je recensies? Om te bepalen of iets nieuws wat voor jouw is. Een soort mond tot mond reclame. Dat is overigens ook de reden waarom recensies (van games) zo snel mogelijk dienen te worden geproduceerd. Anders dan met games voor bijv. een iPhone, zoeken veel mensen na de releasedatum naar recensies die meewegen tot de aanschaf van een nieuwe game.

Dit artikel heeft als categorie: Recensie. Dan wordt je ook beoordeeld op de kwaliteit van de recensie. Was het opinie, sure go ahead en vertel wat je ervan vind en hoef je je niet te houden aan twee bovenstaande punten die fundamenteel zijn.

Als een schrijver een boek schrijft. De recensies zijn laaiend en het boek is nog nooit zo snel verkocht. En jij schrijft een recensie die het boek de grond in stampt… Logisch dat er dan nader naar gekeken wordt. In mijn ogen heb je dan gefaald. Je mist blijkbaar de geest van het boek, snapt niet wat mensen beweegt en waarom het zo goed gevonden wordt.

Als ik jouw “recensie” lees, zie ik opinie. Ik ben het direct eens dat het heel erg op MW2 lijkt… en dat is een goed punt. Het is een arcade shooter die steeds een beetje wordt aangepast (iets wat normaal is in een franchise). Maar als je dan blijk had gegeven van wat meer diepgang en niet alleen je opinie had zitten spuien zijn er wel een degelijke waslijst aan punten die anders zijn:

- Geen lobby als in MW2
- Eigen servers (PC)
- Mods zijn mogelijk (! Dit is een cruciaal punt)
- Wager matches
- Zombie (coop) mode
- Geld met bijbehorende experimentjes
- Meer en mooie custimizables (ooit eens nagedacht waarom Habbo hotel zo populair is?)
- Animaties tijdens multiplayers

Er zit zelfs een heel ander ecosysteem in waardoor het spel verder gebracht kan worden door de community.

Als je dus als een van de weinigen bent die de geest die leeft blijkbaar mist, dan steek je je energie wellicht in de verkeerde dingen. Als je niet meer mainstream bent kun je jezelf toedichten aan een kleine elite, maar het kan ook zijn dat je deze gewoon ontgroeit bent.

Zo, dat is er even uit :-) Ik bedoel het allemaal kritisch, maar wel met een knipoog. Ik neem mezelf echt niet (te) serieus, maar voelde me wel geroepen om even te bashen.

Tis net als met iPhone. De fanboys en de haters, dat zijn de mensen die je moet mijden, want je hebt er niets aan….
Ruud · 29-11-2010 · 16.28 uur

Tja leuk, maar heeft iemand van jullie de afgelopen weken daadwerkelijk Black-Ops online gespeeld (PS3)?
Ik wil het spel liefde geven, maar het is door de connectie en migration problemen gewoonweg onspeelbaar.
Daaar, hoor je dan weer niemand over in de reviews (op ps3-sense na).

Dat, mijn vrienden, neem ik de zogenaamde journalisten extreem kwalijk.
Het is tijd voor verandering, want een online georiënteerde game kan je helemaal niet beoordelen voor een release.

Het was al beschamend dat het gebeurde, maar met zulke extreme problemen komen die reviews nog ongeloofwaardiger over dan ze al waren.
Henri Koppen · 29-11-2010 · 17.21 uur

@Ruud: Ik ben het niet met je eens. Ten eerste Black Ops is op meerdere platformen uitgebracht. En moet je een recensie aanpassen als ineens het netwerk (tijdelijk) problemen geeft?

En zoals vorige week bleek tijdens de release van Gran Turismo 5, was Sony gewoon niet voorbereid op de grote belangstelling voor het spel en waren netwerkproblemen ook niet van de lucht (plus wat domme bugs zoals dat singpleplayer ook werd gehinderd door stagnerend netwerk verkeer). Moet je GT5 dan maar meteen afkraken?

Ik ben met je eens dat netwerk problemen zeer hinderlijk zijn! (heb ook een paar schoenen opgegeten na de release van MW2), maar een patch en wat dagen verder waren de meeste problemen toch wel verdwenen.

Het is wel kwalijk dat na al die jaren met grote releases netwerk beheerders van diverse platforms nog steeds “verrast” worden als er ineeens capaciteitproblemen optreden. Het zal wel extreem duur of ingewikkeld zijn om een grote release probleemloos te laten verlopen. Maar ik vind dit de journalistiek niet aan te rekenen. Stel dat zij een week eerder al hebben kunnen spelen, toen waren die problemen er nog niet.
Marijn · 29-11-2010 · 18.27 uur

@Henri: ik stel onderbouwde kritiek altijd op prijs hoor. Zelfs als ik het er zo mee oneens ben als nu.

Verbeter me als ik het fout interpreteer, maar ik haal twee vreemde vaststellingen uit je reactie. Ten eerste lijk je te beweren dat iets dat veel verkocht/gespeeld/gebruikt wordt, per definitie goed is. Dus als de meerderheid van de Nederlandse bevolking boerenkool met worst lekker vindt, is boerenkool met worst lekker. Wil dat zeggen dat iedereen die boerenkool niet lekker vindt gewoon ‘niet begrijpt’ wat er lekker is aan boerenkool, zelfs als ze dagelijks aardappelen en groenten eten? Dat is het tweede punt en de rode lijn die ik uit je reactie haal: ‘veel verkocht’ maakt iets de norm; de norm is ‘goed’; en wie het niet eens is met de norm begrijpt de norm niet.

Dat Black Ops vaak is verkocht, wil niet veel zeggen over de kwaliteit van de game. Dat wil het bij geen enkel product. In zekere zin wil het alleen zeggen dat Activision een stelletje slimme verkopers zijn. Tuurlijk, de game heeft ‘iets’; een haak waarmee kopers worden binnengehaald (in dit geval de geest van Modern Warfare). Er valt over te twisten of het daarmee als goed mag worden bestempeld.

En daarmee kom ik op je punt over recensies en opinie: een recensie is altijd een opinie. In sommige recensies zal die opinie echter worden gemaskeerd als een objectieve waarneming (en dat is een discussie waar ik nu écht niet op in wil gaan). Als ik me in de schoenen van de fanbase had geplaatst en een prachtige lovende recensie had geschreven, was het nog steeds opinie geweest. Alleen had je er dan waarschijnlijk niets over gezegd, toch?

Je lijkt te zeggen dat een recensie alleen zo genoemd mag worden als ie positief is, en anders is het opinie en/of heeft de schrijver niet begrepen waar ie het over had. Ik hou van games, en ik hou van shooters. Ik speel ze op regelmatige basis. Dat zou me prima in staat moeten stellen om een review te schrijven over Black Ops. En ja, dat levert een harde opinie op. Die ga ik niet opfleuren met het doel om maar weer politiek correct te zijn, omdat het verboden is om kritiek te hebben op grote gevestigde series zoals CoD. Arme miljoenen fans. Weet je wie ook miljoenen fans heeft? Kim Jong-Il. Grootste leider uit de geschiedenis van de mensheid, als ik zijn fans moet geloven. Onfeilbaar. Het vervolg komt bijna uit, al heb ik wel gehoord dat die erg veel op hem gaat lijken ;)

Wat mensen hebben aan mijn recensie/opinie? Ik ben vast niet de enige die de kopieerdrang van de serie een beetje beu begint te worden. En als je als potentiële koper in een zee van positieve reviews op zoek bent naar een beetje eerlijke kritiek, kun je hier je ding mee doen. Beetje vreemd om te insinueren dat mensen niets hebben aan negatieve reviews. Als ik op Metacritics de scores en reviews van een game doorlees, let ik juist op de negatieve, vooral als de rest positief is. Heb je volgens mij veel meer aan.

Jij noemt het opinie, ik noem het ‘leer Marijn kennen als recensent’. Marijn houdt van vernieuwing en vooruitgang. Zelfs als het niet helemaal goed uit de verf komt. Vindt dat de gevestigde ontwikkelaars meer te bewijzen hebben dan de kleine. Houdt niet zo van kopieergedrag. Is misschien te kritisch, maar probeert eerlijk te blijven. Marijn is een gamer.

Wat betreft de toevoegingen die je noemt: sorry, dikke “nou en”. Technische aanpassingen waar de gemiddelde speler toch niets van meekrijgt en een paar nieuwe modes om de rest af te leiden van het feit dat ze wéér dezelfde game hebben gekocht. Je zou Black Ops aan een blinde kunnen laten zien en hij zou meteen weten dat het een Modern Warfare kloon is.

@Ruud: ik heb de PS3-versie gespeeld voor deze review, en ben zo nu en dan zeker wel technische ongeregeldheden tegengekomen. Maar niet in de mate waar jij blijkbaar last van hebt gehad. Ik weet eigenlijk ook niet of het er in dit geval wel toe had gedaan: er is al genoeg mis met het spel zelf, technische haperingen zijn dan niets meer dan een genadeslag.
Henri Koppen · 29-11-2010 · 21.34 uur

@Marijn: Thx voor je mooie uitgebreide antwoord.

Uiteraard is een recensie ook opinie, maar gezien de het bestaanrecht van een recensie (het is een gefundeerde mening tbv een mogelijke aankoopt) vind ik dat je je er gewoon gemakkelijk vanaf doet. Erg incompleet, los samenhangend en geen goede weergave van de werkelijkheid.

Als blijkt dat het spel mateloos populair is, en het volgende deel nogmaals een groot succes blijkt te zijn (al is er weinig veranderd), dan mag je toch wel constateren dat je er gewoon naast zit? Dat je recensie dus niet de realiteit en beleving raakt van de gemiddelde gebruiker en dat je recensie dus een slecht advies geeft voor de potentiele koper.

Het tegen afzetten om het tegen afzetten, dan vind ik een zeer kwalijke eigenschap van iemand die recensies schrijft. Je zal vast in de categorie Apple hater vallen.

Ik quote: “De essentie van het spel – rennen & schieten – is op zichzelf gewoon niet erg boeiend en nog even krakkemikkig als in de vorige delen: in weinig online shooters is het zo duidelijk dat succes afhangt van wat parameters in een kansberekening.”

Hiermee geef je aan dat je a) niet van rennen en schieten houdt (de essentie van COD spellen versus bijvoorbeeld Bad Company 2)

b) krakkemikkig? Wat precies dan? Het Arcade deel doet het namelijk voortreffelijk (de hit detectie, syncroon lopen, snelheid van respawnen, etc).

c) Succes afhangt van wat parameters in een kansbereking? Als dat zo is zou ik dus heel gemiddeld moeten scoren. Helaas sta ik vaak eerste en zelden onder de middenmoot.

Hier heb je dus in 1 zin al drie zeer twijfelachtige conclusies getrokken.

je kan er lang of kort over praten, en er zitten wellicht wat onhandigheden in mijn argumenten opbouw, maar je doet heel erg je best je recensie goed te praten. Ik denk dat je gewoon even zin had om je af te zetten, of sta je nog steeds achter je recensie?

I rest my case.
Bart Breij · 29-11-2010 · 21.56 uur

Ha Slimdavy en Marijn, wist ik achteraf toch over welk stukje jullie het hadden. De invasie tussen de zandzakken is inderdaad opeens kinderlijk eenvoudig als je doorloopt naar een volgende bunker en je een opdracht uitvoert. Dat duurde, zoals aangegeven, inderdaad maar één minuut en daarom was ik het verder, in de waan van het spel, ook allang vergeten.

Het filmpje waarin het eerste level op een moeilijk niveau wordt gehaald zonder tegenstanders te doden opent de ogen wel ja. Maar als een spel mij ertoe aanzet snel in lang gras weg te vluchten, dan ga ik daar, mits het een goed spel is, in mee. Zie ik niet dat het van geen kant klopt.
Marijn · 30-11-2010 · 16.38 uur

@Henri: ik blijf het een vreemde redenering vinden. Omdat mijn review devieert van de norm, zit ik ernaast? Met zo’n redenering zou de zon nog steeds om onze platte aarde heen draaien. Nee, met een dergelijke stelling ga ik juist sterker achter mijn recensie staan. Ik heb ook niet het gevoel dat ik iets goed moet praten, ik ga gewoon in op de punten die jij naar boven hebt gehaald. Als ik me ‘gewoon af wilde zetten’, had ik geen comment geschreven die net zo lang is als de recensie zelf.

Deze review zal inderdaad niet aansluiten aan de beleving van de fan. Dat doen negatieve recensies volgens mij nooit (en ik heb zo’n donkerbruin vermoeden dat jij een fan bent). Hebben fans eigenlijk wel recensies nodig? En wie is precies de ‘gemiddelde gebruiker’? Een gamer? Iemand die graag shooters speelt (waaronder ik)? Als het die laatste is, blijft mijn advies aan alle potentiële kopers: als je Modern Warfare 1 of 2 hebt, laat Black Ops dan maar zitten, want je betaalt 60 euro voor iets dat je al hebt. Waarom is dat slecht advies? Omdat jij het er niet mee eens bent?

Punt…
a) Eigenlijk doet het er niet zo heel veel toe of ik het rennen & schieten in CoD wel of niet leuk vind. Belangrijker is dat er simpelweg niet meer spel in zit dan dat. Alles eromheen blijft afleiding. En de kern van het spel is nu gewoon al veel te lang precies hetzelfde (als in: exact hetzelfde; het is dezelfde engine).

b) Hier een geschrapt stukje over de krakkemikkigheid van Black Ops:
“Kogels komen overduidelijk niet uit de loop van je wapen: je kunt op armlengte van iemand af staan en toch missen. Zo nu en dan staan twee knieschoten gelijk aan vier kogels in de borst; de oh-zo handige (game-winning) killcam laat keer op keer zien dat je eigenlijk niet raak hoeft te schieten om een kill te maken; en knifen werkt soms van drie meter afstand in iedere willekeurige richting, maar vervolgens niet als je je vijand in de nek ademt. Je respawnt regelmatig in het zicht van je tegenstander, en vice versa.”

Dit is mijn online ervaring, met zo min mogelijk positieve of negatieve waardeoordelen. Dit is voor mij Call of Duty. Gevolg van een inferieure PS3-versie? Wie zal het zeggen. Aan m’n 30Mb-verbinding zal het in ieder geval niet liggen. We hebben duidelijk een verschillende ervaring gehad.

c) Met “parameters in een kansberekening” bedoelde ik onder andere het bovenstaande “kogels komen niet uit de loop van je wapen” - niet dat er geen skill vastzit aan succesvol spelen. Dat impliceer ik ook helemaal nergens.

Op dit moment ga ik ervan uit dat we er niet meer uit zullen komen. Dat is verder niet erg, maar ik vind het belangrijk om even duidelijk te maken dat ik nog steeds volledig achter mijn recensie en mijn reacties sta. Dat je het even weet :) My case is nu ook ge-rest.

Volg de reacties op deze post via RSS

Plaats een reactie

Hou de discussie menselijk en inhoudelijk. Reageer bij voorkeur onder je echte naam, met je foto als avatar (via Gravatar).

Toegestane HTML: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>