Roy Swiers brengt verslag uit vanuit gameshop Nedgame in Utrecht.
In veel (waarschijnlijk alle) industrieën bestaan embargo’s. De journalisten onder de lezers kennen ze wel: bijvoorbeeld omdat bepaalde ontvangen informatie op een persdag nog niet naar buiten gebracht mag worden. Dat mag pas vanaf een bepaalde datum. In de gameshop kennen wij ze ook. Deze gaan echter niet om informatie of nieuws, maar om de verkoop van games vóór een bepaalde datum.
Het gaat meestal om de grotere titels, waarbij het voor uitgevers van belang is dat het spel in alle winkels tegelijk verkocht zal worden. Dit kan zijn om de release aan te laten sluiten bij hun marketingcampagne. Maar bijvoorbeeld ook om ervoor te zorgen dat een winkel die de spellen een dag eerder binnen krijgt dan de concurrent, deze nog niet in de verkoop gooit. Het embargo zou er voor moeten zorgen dat iedereen op dezelfde (release)dag gaat verkopen.
€ 25.000,-
Ik schrijf expres ‘zou er voor moeten zorgen’, want er zitten nogal wat haken en ogen aan deze embargo’s. In de meeste gevallen, bij kleine (neem een Lips) en middelgrote releases (Fifa 10, Pro Evolution Soccer 2010), wordt het embargo in een begeleidende brief in het pakket met spellen aangekondigd. De ervaring leert dat dit geen goede methode is. De meeste winkels negeren zo’n brief en de games gaan al over de toonbank voordat je ‘doe mij die maar’ kan zeggen.
Een tweede methode, ik zag ‘m eerder voorbijkomen bij Grand Theft Auto IV en World of Warcraft: Wrath of the Lich King, is het opstellen van een contract. Om te garanderen dat de game niet vóór een bepaalde datum verkocht wordt, staat er een boeteclausule in. In beide genoemde gevallen ging het om € 25.000 per overtreding.
Forza Motorsport 3
Een goed voorbeeld van een, zover ik weet, per brief gecommuniceerde datum is de recente release van Forza Motorsport 3. Het spel bleek een dag voor de release bij ons binnen te komen. Op het moment van binnenkomst was er op fora als die van Xboxhome.nl al te lezen hoe mensen de game al bij verschillende winkeliers in ons kikkerlandje hadden gescoord. Op zo’n moment vervalt een eventuele drang om je aan het embargo te houden per direct, zo ook bij ons. Een e-mailtje van mijn meerdere was genoeg om te weten dat de verkoop direct kon starten.
Een uurtje later volgde er echter een telefoontje van Microsoft aan onze eindbaas. Zij waren niet geamuseerd door onze vroege verkoop, maar dat deed onze head chief weinig. Tja, als wij direct zouden moeten stoppen met de verkoop zou er sprake zijn van oneerlijke concurrentie. En dus ging de verkoop door, maar voorlopig alleen even aan de mensen die het spel gereserveerd hadden. Om wat goede wil te kweken, zo vermoed ik.
Nog een uur later gaat de telefoon weer. De eigenaar van Nedgame aan de andere kant van de lijn laat ons weten dat de verkoop voorlopig helemaal stilgelegd dient te worden. We moeten dus een dagje wachten, tot de daadwerkelijke releasedatum.
Ik zit me ondertussen af te vragen wie hier nu vrolijk van wordt. Onze klant niet, want die krijgt tegenstrijdige berichten. Wij niet, want wij moeten klanten teleurstellen. Eigenaren, managers en hoofdinkopers niet, want die hangen de halve dag aan de telefoon over één luttele verkoopdag. En ook Microsoft niet, want daar zitten de hele middag allerlei gestresste medewerkers alle winkels te bellen die het spel wel eens al zouden kunnen verkopen. En wat levert dit alles op? Helemaal niets. Althans, ik kom er niet uit.
Call of Duty: Modern Warfare 2
Terwijl ik dit type, hebben we net de release van Call of Duty: Modern Warfare 2 achter ons liggen. Om de release heen, die al voor het uitkomen van het spel de grootste entertainmentrelease ooit werd genoemd, werd een flink feestje gebouwd. Uitgever Activision had in samenwerking met Media Markt Rotterdam een groot feest georganiseerd. Tijdens dit drie uur durende evenement werden bezoekers beziggehouden door Gameking Skate. Ze kregen een voorproefje op het spel en onder andere een gratis patatje oorlog.
Met dit soort geplande evenementen begrijp je ook meteen veel beter de waarde van een embargo. Activision had er baat bij dat het spel niet eerder verkocht werd, want anders zou hun hele releaseparty met de allereerste verkoop ter plaatse maar weinig waard zijn. Vandaar ook dat er op Modern Warfare 2 een zwaar embargo rustte.
Er was dan ook even flink wat ophef toen bleek dat wij de game eerder leken te gaan verkopen. De directie van Nedgame had de kans gezien het spel in het buitenland in te kopen (wat precies dezelfde games zijn) waarbij van een contract ondertekenen geen sprake was. En wij mochten dus al vanaf een week voor de daadwerkelijke release onze klanten vertellen dat het zeer waarschijnlijk was dat het spek bij ons al vier dagen eerder te koop zou zijn.
Dit bleef echter niet onopgemerkt in de industrie en voor we het wisten hingen de hoge piefen van Activision aan de telefoon. Ondanks dat zij niets anders konden dan een brief (wat een eenzijdige overeenkomst is) sturen met daarin gesteld dat het ons niet was toegestaan de verkoop eerder te starten, besloot onze directie dat de release ook bij ons niet eerder plaats zou vinden dan op dezelfde nacht als de releaseparty in Rotterdam.
En nu?
Het zou fijn zijn als er wat verandert op het gebied van embargo’s. Zo is er, voor zover ik weet, in Nederland nog nooit echt een boete uitgedeeld bij een overtreding. In de wandelgangen gehoorde argumenten als ‘als we dat doen is die winkel direct failliet’, of ‘uiteindelijk is zo’n contract toch voornamelijk om druk uit te oefenen’ raken natuurlijk kant noch wal. Als je contracten laat tekenen met daarin boeteclausules moet je ook zo stoer zijn om boetes te durven uitdelen.
Maar misschien moet het distributiesysteem zelf wel veranderen, dat alle winkels op dezelfde dag, bijvoorbeeld één dag voor de release, de spellen geleverd krijgen en dan mogen verkopen. Zo hebben alle winkels gelijke mogelijkheden en ligt een game in ieder geval altijd op de releasedag in de winkels. Uiteindelijk gaat het toch gewoon om het verkopen van het spel, gamers blij maken en geld verdienen? Moeilijk doen over een dag eerder, of later, moet daarbij maar eens afgelopen zijn.