Ik zal direct open kaart spelen: ik ben gek op singleplayergames. Natuurlijk hou ik wel van een potje League of Legends op zijn tijd en ben ik - zoals ongeveer de rest van mijn generatie - helemaal verslingerd geweest aan Counter-Strike. Er gaat voor mij echter niets boven helemaal opgaan in een game en dat ervaar ik alleen door singleplayer. Zodra een ander zich in dezelfde wereld bevindt is voor mij de illusie gebroken.
Je kan je voorstellen dat ik daarom niet sta te springen als ik hoor dat Mass Effect 3 een multiplayermode krijgt, of als de game director van Diablo III zegt dat mensen het spel niet goed spelen als ze dat alleen doen.
Helaas verschuift de focus van de gamesindustrie steeds meer naar multiplayer. Wat is er precies gebeurd? Om dat te begrijpen kijken we even terug naar het begin.
In den beginne…
Het echte begin van grootschalige multiplayer was Quake. Toen deze ‘First Person Shooter’ van Id Software in 1996 uitkwam, ontketende dat een ware revolutie in de gameswereld. Het was de eerste 3D-shooter die je op een fatsoenlijke manier via internet kon spelen. Vóór het uitbrengen van Quake werd de markt gedomineerd door singleplayergames en spellen die je lokaal met elkaar kon spelen. Quake creëerde een fonkelnieuw segment in de markt: die van de multiplayergames. Pas nadat deze FPS verscheen, werd multiplayer op grote schaal echt populair.
Sinds de verschijning van Quake is er veel veranderd. Games zijn niet langer gebonden aan een singleplayer-component. Denk aan Counter-Strike dat je uitsluitend tegen anderen kan spelen, of MMO’s zoals World of Warcraft die enkel bestaan bij de gratie van multiplayer. Er is natuurlijk niets mis met deze games. Maar het maken van multiplayer wordt voor ontwikkelaars en uitgevers langzaamaan steeds lucratiever ten opzichte van games die primair gericht zijn op singleplayer. De lijst met bestverkopende games van 2010 staat vol met games die vooral gericht zijn op multiplayer zoals Call of Duty: Black Ops, Fifa 11 en Battlefield: Bad Company 2. Voor 2011 zullen Modern Warfare 3 en Battlefield 3 wel bovenaan staan.
Toch ben ik niet de enige die in je eentje spelen waardeert: een overzicht op Metacritic uit 2010 laat een veel gelijkmatiger verdeling in waardering zien tussen single- en multiplayer. Er is dus een duidelijk verschil tussen financiële en kritische waardering, en dit heeft gevolgen voor het budget dat uiteindelijk naar de ontwikkeling van singleplayergames gaat.
Gemakkelijk en goedkoop
Hoe komt het dat het voor grote studio’s steeds aantrekkelijker wordt om multiplayergames te maken? Allereerst heeft dat te maken met de kosten die verbonden zijn aan het ontwikkelen van een spel. Het is gemakkelijker om een vermakelijke multiplayergame te maken dan een goede singleplayer, omdat veel van het spelplezier door de spelers zelf gegenereerd wordt. Bovendien is het programmeren van geloofwaardige tegenstanders één van de moeilijkste aspecten van gamedesign en dat is bij multiplayer overbodig.
Daarnaast kunnen de levels van multiplayergames telkens opnieuw gespeeld worden, de spelers zorgen er grotendeels zelf voor dat de spelervaring telkens vernieuwd wordt. Een singleplayerlevel wordt door de gemiddelde gamer geen duizenden keren opnieuw gespeeld; de ontwikkelaar moet dus zelf zorgen voor een gevarieerd aanbod in levels en spelervaringen.
Een andere reden dat multiplayer financieel zo aantrekkelijk is geworden heeft te maken met de afzetmarkt. De doelgroep voor de meeste games bestaat uit jonge, volwassen mannen. Deze groep is van nature competitief ingesteld en multiplayergames bieden een uitstekend platform voor competitie. Daar komt bij dat ze beschikken over een hoog vrij te besteden inkomen, erg lucratief voor ontwikkelaars dus.
Tot slot is het definiërende aspect van multiplayer gaming dat het een sociale bezigheid is. Iemand die multiplayer speelt heeft er direct voordeel bij als één van zijn vrienden hetzelfde spel gaat spelen, want dat is leuker dan alleen met onbekenden spelen. Zo ontstaat er een sneeuwbaleffect waarbij iedereen hetzelfde spel gaat spelen.
Goed nieuws
Gelukkig is er niet alleen maar slecht nieuws voor kluizenaars zoals ik. Er worden nog steeds hoogstaande singleplayergames gemaakt, zelfs door grote studio’s. Dit jaar waren dat bijvoorbeeld L.A. Noire en Deus Ex: Human Revolution. Ook het vorige week verschenen Batman: Arkham City en Elder Scrolls V: Skyrim (verschijnt op 11 november) zien er veelbelovend uit. En vooral kleine, onafhankelijke ontwikkelaars die het gevecht met de grote studio’s om de beste multiplayergame toch niet aankunnen, maken nog volop gedenkwaardige spellen die je het beste in je uppie kan spelen. Maar solo-avonturen kunnen alleen gemaakt blijven worden als ze verkopen. En alle marketingbudgetten ten spijt: het blijvende succes van singleplayergames hangt uiteindelijk niet af van de bobo’s bij EA of Activision, het ligt in onze eigen handen.